Herfstklokjes - Acis autumnalis variaties

za 14 sep. 2019
bollen herfst planten
Jan

Tegenwoordig heten ze Acis, maar de herfstklokjes hebben intussen al een paar keer een "botanische" naamsverandering ondergaan (o.a. Leucojum). Wat hun naam ook is, deze sierlijke, kleine najaarsbloeiers brengen de frisheid van de lente tussen het nazomergeweld.

Er bestaan verschillende ondersoorten met minimale verschillen en daarom ook moeilijk te determineren. De Wereldchecklist van plantenfamilies beschouwt alle variaties als één enkele soort.

De meest voorkomende is Acis autumnalis, die al sinds de 17e eeuw in tuinen wordt gekweekt. De slanke roze bloemstengels verschijnen voor de bladeren - meerdere per bol - elk met maximaal drie delicate witte klokjes en vaak met een roze gloed of adering.

Deze hangende bloemen hebben een kristallijne schittering door lichtreflecterende cellen in hun bloemblaadjes, net zoals nerines en andere Amaryllidaceae. De smalle bladeren verschijnen kort na of tijdens de bloei. Enkel de buitenste bloembladen van de bloem zijn getand.

Acis autumnalis-bollen moeten droog en warm staan terwijl ze in rust zijn. Na een paar maand bakken in de zomerzon bloeien ze extra rijk. Ze zijn inheems in Portugal, Spanje, Noord-Afrika.

Acis autumnalis

bloeit voor de bladeren verschijnen
verspreidingsgebied: Iberisch schiereiland

Acis autumnalis var. oporantha

robuuster met drietandige tepalen
bloeit voor de bladeren
verspreidingsgebied: Rifgebergte
de bloemsteeltjes buigen vanuit het midden van de basis
zou ook wat vroeger bloeien

Acis autumnalis var. pulchella

verspreidingsgebied: Noord-Afrika
bloeit mét aanwezig blad
heeft steeltjes die over de top gebogen zijn

Acis autumnalis 'September Snow'

Een nieuwe vorm met witte bloemen, meestal zonder de roze schijn. Ze lijken dus zuiverder wit dan de meer gebruikelijke klonen.

Uitstekend in pot, trog of bak

Andere Acis soorten

Atlantische soorten

Acis autumnalis of herfstklokje

Acis trichophylla, haarfijn klokje
Groeit in Noord-Afrika en op het Iberische Schiereiland, voornamelijk in de duinen. Deze soort heeft draadvormige bladeren en witte tot purperkleurig roze bloemen (f. purpurascens).
Er zijn 3 ondersoorten:

var. trichophylla

var. broteroi

var. micrantha

Acis tingitana, Tangerklokje
Zeldzame soort uit het Rifgebergte, heeft bredere bladeren en witte schermbloemen op een stengel van zo’n 20 tot 25 cm.

Mediterrane soorten

Acis nicaeensis, Franse lenteklokje
Franse Rivièra, waar de plant voorkomt tot op 1000 m hoogte. Het is een kleine plant (10 cm) met erg smalle en gebogen bladeren en sneeuwwitte, meestal alleenstaande bloemen (soms per twee), die tot bloei komen in maart of april.

Acis fabrei is een met Acis nicaeensis verwante soort. De alleenstaande bloemen zijn ook wat groter. Deze soort wordt uitsluitend aangetroffen in de Monts de Vaucluse (zuidflank van de Mont Ventoux), waar slechts vier vindplaatsen bekend zijn.

Acis valentina, Spaanse herfstklokje
Valencia (zuidoosten van Spanje). Deze soort heeft - in vergelijking met Acis nicaeensis - in de nazomer grotere, witte bloemen op een iets stevigere stengel (van zo’n 20 tot 30 cm) en gebogen bladeren.

Acis ionica
langs de Adriatische kust van Griekenland en bij de stad Vlorë in Albanië

Acis rosea, roze herfstklokje
een miniatuur-'herfstklokje' (10 tot 15 cm hoog) met alleenstaande bloemen met felroze strepen, is afkomstig uit de laaggelegen streken van Corsica en Sardinië.

Acis longifolia, langbladig lenteklokje
Een zeldzame soort met lange bladeren, afkomstig uit het noorden van Corsica (schiereiland Scandola) en lijkt op Acis trichophylla. De plant heeft draadvormige bladeren en witte bloemen.

Volgens bloeitijd :

Voorjaar: A. nicaeensis, A. fabrei, A. longifolia, A. trichophylla
Najaar: A. valentina, A. tingitana, A. automnalis, A. rosea